مصاحبه چاپ شده در روزنامه همشهری

گفت وگو با عبدالله مختاری مبتکر هوشمند طرح خروج خودروهای فرسوده دولت و ملت را ثروتمند می کنم! محمد حسین عباسی با اجرای این طرح مبلغ ۲/۲ میلیارد دلار که جهت واردات بنزین و سه هزار میلیارد تومان برای یارانه هزینه می شود را می توان به صادرات سوخت بنزین و مخارج حاصل از کاهش هزینه های پنهان آن اختصاص   داد اشاره: امروزه، آلودگی خودروها یکی از مشکلات زیست محیطی جوامع به شمار می آید. متأسفانه این آلودگی هر روز با مصرف بیش از حد سوخت خودروها تشدید می شود. گرچه تاکنون سازمان محیط زیست ودیگر ارگان های دولتی، اقداماتی را به عمل آورده اند، اما این راه حل ها در چند سال اخیر، چندان چاره ساز نبوده است و در حال حاضر مشکل آلودگی ناشی از سوخت خوردوهای فرسوده همچنان باقی مانده است! بحث خروج خودروهای فرسوده و مراحل کارشناسی آن گرچه مدت ها است که به انجام رسیده، سر این کلاف همچنان نگشوده و در هم مانده است. در این میان برخی از طراحان نیز به فکر حل این مشکل افتاده اند، از جمله این طراحان «عبدالله مختاری»، ساکن شهرری است. وی می گوید: حدود پنج سال است که روی این طرح کار می کنم و این ادعا را نیز دارم که با اجرای این طرح، مشکل افزایش سوخت ناشی از خودروهای قدیمی و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده حل می شود! مختاری، می افزاید: با اجرای این طرح که به تصویب سازمان حفاظت از محیط زیست نیز رسیده، از خروج مقادیر زیادی ارز و قاچاق سوخت  جلوگیری می شود. گفت وگو با وی چگونگی شکل گیری و اجرای طرح را از مراحل ابتدایی تا راهکارهای کاربردی عیان می کند. درباره طرح جنجالی تان ممکن است کمی توضیح بدهید. با توجه به وضعیت ترافیک و اضافه شدن هر روزه خودروها دو مشکل عمده به چشم می خورد. یکی مشکلات حاصل از ازدحام تردد خودروهاست که عوارض آن اتلاف وقت، بیماری های عصبی، آلودگی های صوتی و غیره است. هزینه هایی که برای جاده سازی، تشکیل سازمان های مختلف، اضافه شدن نیروهای دولتی و .... برای تردد خودروها به دولت تحمیل می شود، مشکل لاینحل دیگری است. اگر قدری به دو موضوع فوق بیندیشیم، خواهیم دید که مخارج حاصل از «یارانه» غیرمستقیم و هزینه هایی که دولت پرداخت می کند در واقع بردوش تمام آحاد ملت است، در حالی که عده ای خاص از «یارانه» و امکانات به وجود آمده جهت تردد خودروهایشان بهره برداری می کنند. پس قابل قبول است که مقاصد فوق را از طریق گران کردن بنزین و پرداخت «یارانه نقدی» با دسته بندی خودروها دنبال کنیم، چرا که با این تفکر می توان فقط به دسته ای از خودروها که مستحق دریافت یارانه هستند، یارانه پرداخت کرد. همچنین با اولویت بندی خودروها می توان ترتیبی اتخاذ کرد که سوخت بنزین را از رده خارج کرد تا سوخت گاز جایگزین آن بشود و تفکر اولویت بندی در گاز روشن خودروها باعث می شود که در مرحله نخست سوخت، خودروهای عمومی (تاکسی ها، وانت بارها و غیره) را گاز سوز کنیم چرا که گاز، ارزان بوده و همین مسئله باعث می شود تورم کرایه  و نهایتاً تورم اجناس دیگر شکل واقعی به خود نگیرد. قابل توجه است که گران شدن بنزین تأثیری بر روی اقشار مرفه جامعه ندارد و سود حاصل از فروش بنزین را می توان به اقشار دیگر (خودرو دارانی که ارزش خودرو صفر آنها کمتر از هفت میلیون تومان است) جهت از رده خارج کردن خودروهایشان، پرداخت کرد! چه عواملی باعث شد که به فکر این طرح بیفتید؟ اگر قدری به صنعت خودرو و عوارض آن بیندیشیم، خواهیم دید که به جز معضلاتی که آشکار شده است، معضلات پنهانی هم وجود دارد که اقتصاد کشور را تحت شعاع خود قرار می دهد. از این عوامل، بی میلی خودروسازان نسبت به کیفیت و قیمت است، چرا که ارزان بودن نرخ سوخت باعث شده تا مردم توجه به کیفیت و قیمت محصول نهایی نداشته باشند و خودرویی ارزان قیمت و با کیفیتی پایین خریداری کنند که این مسئله باعث شده تا خودروسازان به میل خود، خودرو تولید کنند نه با توجه به نیازهای بازار! قاچاق بنزین، اضافه شدن غیر متعارف جاده ها، امکانات به وجود آمده از قبیل: نمایشگاه بین المللی و طرح خروج غیر منتظره آن از شهر، ساخت پارکینگ های اضافی، منابع گاز موجود در کشور، مصرف سوخت بنزین و وارد کردن این محصول و صادر نکردن آن از دیگر مشکلاتی است که باعث از دست دادن سرمایه ها و فرصت ها در بخش های دیگر می شود و به همین صورت می توان به ده ها مشکل دیگر نیز اشاره کرد. این طرح چند دستاوردهایی دارد؟ با آنچه در پاسخ به سؤالات قبلی عنوان کردم، به نوعی بعضی از دستاوردهای طرح را توضیح داده ام، حال آنکه دستاوردهای روشن آن مبالغ حاصل از اجرا طرح بوده که می تواند دولت را در امر خطیر توسعه یاری کند، چرا که به جز مبلغ ۲/۲ میلیاد دلاری که جهت واردات بنزین و سه هزار میلیارد تومان برای یارانه هزینه می شود، می توان صادرات سوخت بنزین و مخارج حاصل از کاهش هزینه های پنهان را پس انداز کرد و این مسئله باعث ماندگاری ارز در داخل کشور و تقویت پول ملی و دولت خواهد شد که در نهایت تقسیم ثروت و عدالت اجتماعی محقق می شود. فکر می کنید با گران شدن بنزین به مردم آسیبی نمی رسد؟ خیر! همان طورکه در مورد دستاوردهای طرح گفتم اگرچه درآمد حاصل از اجرا طرح باید توسط کارشناسان محاسبه شود اما محاسبات من نشان می دهد بیش از بیست هزار میلیارد تومان به بودجه دولت اضافه می شود که می تواند به بخش کشاورزی (به دلایلی که در ادامه می آید) اختصاص داده شده در نتیجه باعث کم شدن تورم و امنیت اقتصادی کشور می شود. این دلایل عبارتند از: مستعد بودن این بخش جهت صادرات، کم کردن مهاجرت روستاییان، نیاز جهان به مواد غذایی وافزایش روز افزون آن، خودکفا بودن کشور در بخش کشاورزی جهت اتفاقات پیش بینی نشده و جاذبه سرشار استعدادها در بخش کشاورزی این موارد نه تنها باعث تورم نمی شود بلکه کاهش تورم را به دنبال خواهد داشت چرا که باعث افزایش توان مالی دولت خواهد شد. همچنین باافزایش اتوبوس ها و گازسوز کردن خودروهای عمومی درون شهری، کرایه خودروها که عامل اصلی تورم اجناس محسوب می شود افزایش نخواهد داشت! این در حالی است که سوخت گاز ارزان تر از سوخت بنزین به دست تاکسی ها و وانت بارها می رسد. یعنی می خواهید بگویید با اجرای این طرح مشکل سوخت و از رده خارج کردن خودروها حل می شود؟! بله! با اجرای این طرح این مشکل به سادگی حل می شود و هیچ شک و شبهه ای هم وجود ندارد، البته تمام این روش ها نیاز به حمایت و پشتیبانی دولت دارد. با آنچه که شما در مورد طرح گفتید، تعداد زیادی از خودروها از رده خارج می شود؟! بله! من حدس می زنم بیش از یک میلیون خودرو در زمان اولیه اجرای طرح از رده خارج خواهد شد چرا که ترتیب پرداخت یارانه نقدی علت اصلی از رده خارج کردن خودروها است و کسانی که یارانه خواهند گرفت به دلیل محدود بودن آن (یارانه) نسبت به ارزش خودرو، به خروج خودروها تمایل نشان می دهند. بنابراین با توجه به افزایش بعدی قیمت بنزین تا سقف ۳۰۰ تومان برای آحاد ضعیف جامعه مقرون به صرفه نبوده که با این نرخ از بنزین استفاده کنند! آنها (دارندگان خودروهای فرسوده) پس از دریافت یارانه، خودروهایشان را جهت تهیه خودروی جدید و کم مصرف به اوراقی ها خواهند فروخت! دو مسئله دیگر را نیز باید در نظر داشت. نخست. آن که خودرو وسیله شخصی محسوب می شود (مانند تلویزیون، یخچال و ...) پس توقع آن نمی رود که کل آحاد ملت تاوان وسایل شخصی عده ای را بدهند! مسئله دیگر در مورد خودروهای فرسود ه ای است که بیش از مبلغی که ارزش دارند، در سال یارانه و امکانات دیگر دریافت می کنند. آنها جهت حرکت در شهرها و جاده های کشور زیان های قابل توجهی به کل آحاد مردم وارد می کنند! طرحتان را به چه سازمان هایی ارایه داده و ثبت کرده اید؟ سازمان علمی و پژوهشی مجلس، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، بهینه سازی سوخت و سازمان محیط زیست این در حالی است که در یک رونوشت از سوی سازمان حفاظت از محیط زیست، به من گفته  شده که اگر گاز این طرح تهیه شود، در اجرای آن هیچ مشکلی وجود نخواهد داشت! فکر می کنید طرحتان به مرحله اجرا هم برسد؟! بله! ضمن این که این طرح تأثیر مالی خوبی بر روی دولت داشته و باعث سرعت در توسعه کشور می شود! همچنین معضلات حاصل از ترافیک را بر طرف می کند. بنابراین پس از مدتی کاهش تورم را در پی خواهد داشت! به طور خلاصه تمام جوانب اجرا در نظر گرفته شده و به نظر می رسد کارشناسان با کمی تأمل طرح فوق را تأیید کنند! تا به حال شما مورد حمایت دولت قرار گرفته اید؟ ابداع این طرح پنج سال از زمان زندگی من را گرفت اما متأسفانه آن قدری که باید من را حمایت کنند، حمایت نکردند! آیا طرح های دیگری هم دارید؟ بله، دو طرح دیگر در صورتی که این دو طرح مورد توجه مسئولان قرار گیرد عدالت اجتماعی، تقسیم ثروت و تقرب الهی در جامعه گسترش می یابد. طرح کتاب ملی یکی از آنها است که تحقیق و تدوین شده و خودشناسی «اخلاق اسلامی» ملت ها را دنبال خواهد داشت. این طرح از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که خودشناسی ملت ها مقدمه ظهور خواهد بود. خودشناسی بین افراد جامعه باعث شده خود کنترلی که زیربنای غنی فرهنگ اسلامی است توسعه یابد و تبعاً از نیروی انتظامی و نیروهای دیگر دولت کاسته خواهد شد! یکی دیگر از این طرح ها، طرح تغییر ساختار مدیریت موجود به ساختار مدیریت شواریی است. ساختار مدیریت شواریی که در این طرح دنبال شده با شوراهایی که در سال های انقلاب اسلامی تجربه کردیم متفاوت است و دارای چند ویژگی خاص است. شرکت مستقیم کل آحاد مردم در طرح و برنامه ریزی های کشوری بدون اینکه حضور اجتماعی داشته باشند، سرعت در تدوین طرح، کیفیت در تدوین طرح، سلیقه ای عمل نکردن مدیران، جمع شدن سازمان های موازی و بسیاری از محاسن دیگر از ویژگی های این طرح است. باید اضافه کنم که این طرح را نسبت به یک سازمان تحقیق و تدوین کرده ام و می تواند زیربنای ساختاری مدیریت شورایی در سازمان های دیگر کشور باشد که طبق ساختار جدید و در خور حال آن سازمان تعریف و تدوین خواهد شد.